مطالعات فرهنگی و ارتباطات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

بحران کرونا با ابعاد گسترده خود جامعه ایران را همچون سایر جوامع در تنگناهای مهلک کمتر شناخته‌ و تجربه‌شده‌ای گرفتار کرد. پژوهش حاضر می‌کوشد با تحلیل محتوای پیام‌های در خانه بمانیم دریابد پیام‌ها به عنوان ابزاری ارتباطی، حاوی چه ویژگیهای فرهنگی اجتماعی بوده و برای القای کدام پیام به مخاطب بکاررفته‌اند؟ کرونا با چه ویژگی‌هایی معرفی شده؟ پیام‌ها، مسئولیت اجتماعی افراد را چه می‌دانند؟ و در نشان دادن موضوع خطر و ترغیب مخاطبان به اتخاذ عملکرد مسئولانه در قبال آن چگونه بوده‌اند؟
در فاصله زمانی پنج ماه، کلیه پیام‌ها با موضوع مذکور گردآوری و در مجموع ۱۰۶پیام به شیوه تمام-شماری مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد پیام‌ها حول دال مرکزی ماندن در خانه بعنوان مهمترین شیوه مقابله، آرایش یافته‌اند. سهم مضامین رعایت بهداشت در پیام‌های نوشتاری و نیز تصویری بسیار اندک است. نیمی از پیام‌ها در القای ابعاد واقعی خطر، تصویری از کرونا نشان نداده و به پیام نوشتاری بسنده کرده‌اند. به فاصله‌گیری فیزیکی به ویژه درخصوص اعضای مسن و نیز در معرض آسیب خانواده اشاره نشده و مسئولیت اجتماعی ترویج شده تنها در موارد معدودی ماندن در خانه دانسته شده است. لذا پیام‌ها در بازنمایی خطر و بالتبع ترغیب کنشگران به درک عقلانی وضعیت و تصمیم‌گیری مبتنی بر استقلال فکری و مسئولیت اجتماعی مشترک چندان موفق نبوده‌ و نتوانسته‌اند مخاطبان را از سردرگمی در بزنگاه‌های کنش و یا تقلید و پیروی از دیگری رهانیده، بهره‌گیری از توانایی ارزیابی و داوری عقلانی مبتنی بر مسئولیت اجتماعی اخلاقی را در این خصوص ترویج سازند.

کلیدواژه‌ها

  •  

    • ایمان، محمد تقی، مرادی،‌گلمراد، جلائیان وجیهه (۱۳۸۹). بررسی ارتباط بین مسئولیت اجتماعی جوانان و احساس امنیت اجتماعی، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، ش ۱۲.
    • جانباز، امید رضا، و مسگری، احمد علی اکبر (۱۳۹۶). خوانش هابرماس از هگل در مواجهه با هگلیان معاصر، فصلنامه فلسفی شناخت، ش ۷۷/۱.
    • خانیکی، هادی (۱۳۹۹). در سلگی، محمد، مطلبی داریوش، غلامی پور اسماعیل، کرونا و جامعه ایران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اسلامی.
    • رایف، دانیل، استفن لیسی، فریدریک جی. فیکو(1381) تحلیل پیام‌های رسانه ای،کاربرد تحلیل محتوای کمّی در تحقیق، مهدخت بروجردی، سروش.
    • سبحانی نژاد، مهدی، فردانش، هاشم (۱۳۷۹) مسئولیت پذیری اجتماعی در برنامه درسی کنونی دوره ابتدائی ایران، مدرس علوم انسانی،دوره ۴، ش۱.
    • کاظمی، عباس (۱۳۹۹). در سلگی، محمد، مطلبی داریوش، غلامی پور اسماعیل، کرونا و جامعه ایران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات اسلامی.
    • نقیب زاده، عبدالحسین، نوروزی، رضا علی، (۱۳۸۷)تحلیلی بر اهداف تربیتی، اخلاقی و اجتماعی از دیدگاه هابرماس، مجله جامعه شناسی کاربردی، سال ۲۱ ش ۳۷.

     

    Bibliography

     

    • Colby, Anne, Thomas Ehrlich, Elizabeth Beaumont, and Jason Stephens. 2003. Educating Citizens: Preparing America’s Undergraduates for Lives of Moral and Civic Responsibility.
    • Ford, M. E(1985). Social Cognition and Social Competence in Adolesence.Developmental Psychology.Vol. 18, pp. 323-340.
    • Habermas, J. (1993). Justification and Applicaton:remarks on Discourse ethics, tr. & ed. C. Cronin & Cronin & De greiff, the MIT press.
    • HIRONIMUS-WENDT, ROBERT J. WALLACE LORA EBERT, (2009) The Sociological imagination and social Responsibility, Teaching Sociology, Vol. 37, (January:76-88)
    • Iman, Mohammad Taghi, Moradi, Golmarad, Jalaian and Jaihe (2009). Investigating the relationship between youth’s social responsibility and feeling of social security, Social Security Studies Quarterly, No. 12. .(in Persian)
    • Janbaz, Omid Reza, and Mesgari, Ahmad Ali Akbar (2016). Habermas' reading of Hegel in the face of contemporary Hegelians, Cognition Philosophical Quarterly, No. 1/77. .(in Persian)
    • Kazemi, Abbas (2019). In Selgi, Mohammad, Melabi Dariush, Gholamipour Ismail, Corona and Iranian society, Research Institute of Islamic Culture, Art and Communication. (in Persian)
    • Khaniki, Hadi (2019). In Selgi, Mohammad, Melabi Dariush, Gholamipour Ismail, Corona and Iranian society, Research Institute of Islamic Culture, Art and Communication.(in Persian)
    • McAuley, J. D. (1966). Social Responsibility: A Modern Need of The Social Studies. Journal of Education. Vol. 43. No. 4, pp. 223-227.
    • Menlo Park, CA: Carnegie Foundation for the Advancement of Teaching/Jossey-Bass.
    • Naqibzadeh, Abdul Hossein, Nowrozi, Reza Ali, (2008) An analysis of educational, moral and social goals from the perspective of Habermas, Journal of Applied Sociology, Vol. 21, No37..(in Persian)
    • Rife, Daniel, Stephen Lacey, Frederick J. Fico (2012) Analysis of media messages, application of quantitative content analysis in research, translated by Mahdekht Boroujerd, Soroush
    • Sobhaninejad, Mehdi, Fardanesh, Hashem (1379) Social responsibility in the current curriculum of elementary school in Iran, Faculty of Humanities, Vol 4, No. 1.(in Persian)
    • Strydom, Piet (1999). The Challenges of Responsibility for Sociology, Current Sociology, Vol. 47 (3); 68-82.
    • Zhang,Y, and Widemuth (2009) Qualitive analysis of content. In application of social research methods to quastion in information and library science, by B Widemuth, 308-319 westport